Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quý giá nhất giúp cho trẻ sơ sinh chống lại bệnh tật đồng thời tăng cường sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới: 22% các trường hợp tử vong ở trẻ sơ sinh có thể phòng tránh được nếu được bú sữa mẹ sớm trong vòng 1 giờ đầu sau sinh, 13% trẻ dưới 5 tuổi bị tử vong có thể ngăn chặn được nếu được bú sữa mẹ hoàn toàn.
Các nhà dinh dưỡng đã đưa ra các khuyến cáo rằng không có một loại thực phẩm, thức ăn nào tốt hơn sữa mẹ, có thay thế được và phù hợp như sữa mẹ vì vậy duy trì và bảo về nguồn sữa mẹ cho trẻ là rất cần thiết và quan trọng. Nuôi con bằng sữa mẹ quà tặng cho những ai sắp, sẽ và đang thực hiện thiên chức làm mẹ của mình "Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tối ưu cho trẻ, bú mẹ có lợi cho cả mẹ và con. Trẻ cần được bú sữa non, bú ngay trong vòng một giờ đầu sau sinh. Trẻ cần được nuôi bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục bú mẹ đến 24 tháng”. Nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu là chỉ cho trẻ bú mẹ mà không cho ăn, uống bất cứ thức ăn, đồ uống nào khác kể cả nước chín, trừ các trường hợp phải uống bổ sung các vitamin, khoáng chất hoặc thuốc theo chỉ định của thầy thuốc.
Một số vấn đề mà các bà mẹ quan tâm khi nuôi con bằng sữa mẹ:
1. Sữa mẹ có đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ không?
- Trong 6 tháng đầu sau đẻ, bú mẹ hoàn toàn đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng và nước cho trẻ.
- Từ 6-12 tháng tuổi sữa mẹ cung cấp 70% nhu cầu năng lượng.
- Từ 1-2 tuổi sữa mẹ cung cấp 30-40% nhu cầu năng lượng.
2. Nuôi con bằng sữa mẹ có những lợi ích nào?
- Lợi ích đối với trẻ như thế nào ?
+ Là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của trẻ trong 6 tháng đầu.
+ Thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ. Giúp trẻ phát triển trí não tối ưu.
+ Phòng ngừa các bệnh nhiễm khuẩn, nhất là tiêu chảy và nhiễm khuẩn hô hấp.
+ Sữa mẹ có tác dụng chống dị ứng cho trẻ
+ Dễ tiêu hóa và hấp thu
+ Sạch sẽ, luôn sẵn sàng và ở nhiệt độ phù hợp
- Lợi ích đối với bà mẹ như thế nào?
+ Cho trẻ bú sớm ngay sau khi sinh giúp xổ rau, kích thích co hồi tử cung và giảm nguy cơ chảy máu sau đẻ cho mẹ.
+ Cho trẻ bú ngay và thường xuyên sẽ kích thích tăng cường sản xuất sữa và phòng cương tức vú cho mẹ.
+ Bú mẹ có lợi ích kinh tế cao (tiết kiệm chi phí).
+ Giúp tăng cường tình cảm mẹ con.
+ Giảm nguy cơ ung thư vú, ung thư buồng trứng cho mẹ
+ Chậm có kinh và chậm có thai trở lại nếu bà mẹ cho trẻ bú mẹ hoàn toàn.
- Một số lưu ý khi nuôi con bằng sữa mẹ:
+ Trẻ bú càng sớm càng tốt ngay sau khi sinh (trong 1 giờ đầu) để kích thích mẹ tiết sữa.
+ Cho trẻ bú theo nhu cầu bất kể ngày đêm.
+ Bú hoàn toàn trong vòng 6 tháng đầu, không cần ăn thêm bất kỳ thức ăn đồ uống nào khác.
+ Bú hết một bên vú rồi mới chuyển sang bên kia để đảm bảo trẻ được bú cả sữa đầu và sữa cuối.
+ Thời gian trung bình mỗi bữa bú 15 – 20 phút.
+ Nên cai sữa khi trẻ được 24 tháng hay lâu hơn nếu có thể.
+ Khi mẹ bị bệnh, trẻ ốm, trẻ không tự bú được thì nên vắt sữa và cho trẻ ăn bằng thìa.
- Cách cho con bú
Tư thế:
+ Tùy điều kiện mẹ có thể cho trẻ bú ở tư thế nằm hay ngồi nhưng phải đảm bảo bà mẹ và trẻ đều ở tư thế thoải mái, thư giãn.
+ Đầu và thân trẻ phải nằm trên cùng một đường thẳng.
+ Bụng trẻ áp sát vào bụng mẹ.
+ Mặt trẻ quay vào vú mẹ và mũi trẻ đối diện với núm vú.
+ Đỡ toàn bộ cơ thể trẻ
Cách ngậm bắt vú đúng :
+ Quầng vú ở phía trên miệng trẻ còn lại nhiều hơn quầng vú ở phía dưới.
+ Miệng trẻ mở rộng.
+ Môi dưới hướng ra ngoài.
+ Cằm trẻ chạm vào vú mẹ.
Khi trẻ ngậm bắt vú sai sẽ dẫn đến những hậu quả gì ?
+ Đau hay tổn thương núm vú (có thể nứt cổ gà).
+ Cương tức vú, tắc tia sữa.
+ Vú sẽ tạo ít sữa đi.
+ Trẻ đòi bú liên tục, khóc nhiều và mỗi lần bú kéo dài hoặc từ chối bú mẹ.
+ Trẻ tăng cân kém.
Vì vậy người mẹ cần có những kiến thức và sự hiểu biết đầy đủ, cần thiết về lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ để bảo vệ nguồn sữa cho trẻ từ lúc bắt đầu mang thai cho đến khi cho con bú. Cách cho con bú đúng phương pháp cũng là một yêu cầu quan trọng không những giúp trẻ có đủ dinh dưỡng cần thiết để phát triển về mặt thể chất mà còn gắn bó tình cảm mẹ - con, góp phần hoàn thiện về phát triển tâm lý của trẻ.